ورق گالوانیزه چیست؟

ورق‌های فولادی بسیار متنوعی مانند ورق سیاه، ورق روغنی و ورق اسیدشویی در بازار وجود دارند. هرکدام از این ورق‌های خواص و ویژگی‌های خاص خود را دارند و در صنایع مختلف کاربردهای گوناگونی دارند. حتماً تابه‌حال نام ورق گالوانیزه را در میان ورق‌های فولادی شنیده‌اید. در این مقاله توضیح خواهیم داد که ورق گالوانیزه چیست، کاربردهای ورق گالوانیزه در صنایع مختلف را مرور خواهیم کرد و از مزایا و معایبی که این نوع از ورق‌های فولادی دارند بیشتر خواهیم گفت.

ورق گالوانیزه چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

یکی از مشکلاتی که بسیاری از ورق‌های فولادی دارند این است که در برابر زنگ‌زدگی مقاوم نیستند. برای جلوگیری از زنگ‌زدگی چند تکنولوژی وجود دارد. گاهی از آلیاژ‌های ضد زنگ در تولید ورق‌های فولادی استفاده می‌شود. برای مثال آلومینیوم و فولاد ضد زنگ دو آلیاژ مشهور هستند که در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم هستند. اما خواص فیزیکی و شیمیایی آلیاژهای مختلف با فولاد معمولی متفاوت است. به همین دلیل در برخی صنایع نمی‌توان از آنها استفاده کرد. از طرف دیگر فولاد ضدزنگ بسیار گران‌تر از فولاد معمولی است و گاهی استفاده از آن صرفه اقتصادی ندارد.

راه دیگر برای ضدزنگ کردن ورقه‌های فولادی گالوانیزه کردن آنها است. گالوانیزه کردن یک روش است که در آن روی سطح ورق‌های فولادی با لایه‌ای از فلز روی پوشانده می‌شود. این لایه، از ورقه‌های فولادی در مقابل زنگ‌زدگی محافظت می‌کند. پس اگر می‌پرسید ورق گالوانیزه چیست؟ همان ورق معمولی است که به یک لایه روی پوشانده شده است. این روش بسیار به‌صرفه است و محافظت بسیار خوبی را برای ورق‌های فولادی ایجاد می‌کند.

کوتینگ در ورق گالوانیزه

کوتینگ به معنای پوشش است. کوتینگ در ورق‌های گالوانیزه قطر لایه فلز روی بر روی فولاد را نشان می‌دهد. هرچه عدد کوتینگ بیشتر باشد یعنی قطر لایه فلز روی بیشتر است. کوتینگ بر حسب گرم بر متر مربع بیان می‌شود و طبیعی است که هرچه کوتینگ بیشتر باشد، کیفیت ورق گالوانیزه بالاتر خواهد بود.

روش‌های گالوانیزه کردن

روش‌های مختلفی برای روی‌اندود کردن یا گالوانیزاسیون ورق‌های فولادی وجود دارد. رایج‌ترین روش برای گالوانیزه کردن ورق‌ها گالوانیزه گرم نام دارد. در این روش فولاد در یک وان پر از فلز روی مذاب فرو می‌رود. از مزایای این روش این است که ضخامت لایه روی ایجاد شده نسبتاً بالا خواهد بود و در مقایسه با بسیاری از روش‌های دیگر راحت‌تر است.

یک روش دیگر برای گالوانیزه کردن، گالوانیزه سرد است. در این روش از رنگ‌های مخصوصی استفاده می‌شود که پر از روی هستند. این رنگ‌ها با استفاده از اسپری یا غلتک، فولاد را می‌پوشانند. خواص مکانیکی این رنگ‌ها به گونه‌ای است که باعث می‌شود روی کاملاً روی سطح فولاد بنشینند. از مزایای این شیوه این است که در محیط‌های دریایی و شرایط آب‌وهوایی سخت نیز کاربرد دارد. هرچند مقاومت این نوع گالوانیزه کمتر است.

دیگر روش گالوانیزه کردن، گالوانیزه الکترولیتی است. در این روش ورق‌های فولادی در محلول الکترولیت غوطه‌ور می‌شوند. در نهایت بر اثر واکنش‌های شیمیایی فلز روی بر روی فولاد رسوب می‌کند. در این روش می‌توان به‌دقت ضخامت لایه روی بر سطح فولاد را محاسبه کرد.

کاربردهای ورق گالوانیزه

حالا که می‌دانیم ورق گالوانیزه چیست و به چه روش‌های می‌توان ورق‌ها فولادی را روی‌اندود یا گالوانیزه کرد، وقت آن رسیده که کمی درباره کاربردهای این ورق‌ها در صنایع مختلف صحبت کنیم. از آنجایی که این نوع از ورق‌ها مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارند، می‌توان از آنها در جاهای مرطوب و وسایلی که احتیاج به مقاومت بالاتری دارند استفاده کرد.

از ورق‌های گالوانیزه در ساخت موارد زیر استفاده می‌شود :

• لوازم خانگی مانند ماشین لباسشویی و یخچال 
• بدنه اتومبیل‌ها
• پروفیل و لوله‌های گالوانیزه
• سقف‌ها شیروانی
• سوله‌ها
• گاردریل‌ها
• قطعات الکترونیکی
• به‌علاوه گاهی از این ورق‌ها در ساخت نردبان، پله و مبلمان شهری هم استفاده می‌کنند.

روی‌اندود کردن چطور از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند؟

لایه روی موجود بر روی سطح ورق‌های فولادی به دو شیوه از زنگ‌زدگی آنها جلوگیری می‌کند. اول آنکه وجود یک لایه محافظ بر روی فولاد باعث می‌شود ورق فولادی به طور مستقیم با هوا در تماس نباشد. در نتیجه زنگ‌زدگی رخ نمی‌دهد. اما حتی اگر خراش یا زدگی کوچکی بر روی لایه روی پیش بیاید باز هم فولاد زیر آن زنگ نمی‌زند.

دلیل این مسئله پدیده شیمیایی به نام خوردگی گالوانیک است. بین فولاد و روی اختلاف پتانسیل الکتریکی وجود دارد که باعث می‌شود زمانی که در کنار هم قرار می‌گیرند روی سریع‌تر زنگ بزند. پس فلز روی زودتر زنگ می‌زند و از فولاد محافظت می‌کند.

مزایای استفاده از ورق گالوانیزه

حتماً تاکنون متوجه شدید که خاصیت ضدزنگ بودن مهم‌تری مزیت ورق های گالوانیزه است. در ادامه خواهیم دید که سایر مزایای ورق گالوانیزه چیست:

• قابلیت استفاده در شرایط آب‌وهوایی مختلف
• طول عمر و ماندگاری زیاد
• انعطاف بالا و فرم‌دهی راحت
• مقرون به صرفه بودن نسبت به روش‌های ضدزنگ کردن دیگر
• هزینه نگهداری کم در بلندمدت
• تمیزکاری ساده
• داشتن ظاهری زیبا و براق
• سختی بسیار و احتمال آسیب کم هنگام حمل‌ونقل یا ضربه دیدن
• سادگی بررسی کیفیت و سلامت در بازرسی‌های سالانه

معایب ورق گالوانیزه

درست است که استفاده از ورق‌های گالوانیزه مزایای بسیاری دارد، اما معایبی هم می‌توان برای این ورق‌ها در نظر گرفت. حتماً قبل از خرید ورق گالوانیزه مشکلات آن را هم در نظر بگیرید. معایب ورق گالوانیزه چیست؟! در ادامه اشاره کرده‌ایم.

• اصلی‌ترین مشکل ورق‌های گالوانیزه عملیات جوشکاری بر روی آنها است. هنگام جوشکاری این ورق‌ها، گازهای سمی ایجاد می‌شود که به‌شدت برای انسان خطرناک است. این موضوع جوشکاری ورق های گالوانیزه را به کاری بسیار حساس و تخصصی تبدیل می‌کند.

• اگر هوا به‌خوبی بین ورق‌های گالوانیزه جریان پیدا نکند، احتمال شوره زدن آنها بسیار زیاد است. شوره فرایند خوردگی و تخریب ورق‌ها را تسریع می‌کند. شاید در ابتدا با پاک کردن شوره‌ها به نظر برسد که به ورق‌ها آسیبی نرسیده اما از طول عمر آنها کم می‌شود.

عمر مفید ورق‌های گالوانیزه

ورق‌های گالوانیزه برای استفاده طولانی مدت در فضاهای باز ساخته می‌شوند؛ پس طول عمر مفید آنها بسیار زیاد است.

اگر این ورق‌ها در شرایط آب‌وهوایی مطلوب، در جایی خشک و دور از باران، باشند می‌توانند ده‌ها سال بدون مشکل کار کنند. گاهی برای طولانی‌تر کردن عمر ورق‌ها، آنها را رنگ می‌کنند. به این ترتیب در مقابل زنگ‌زدگی و خوردگی بیشتر محافظت می‌شوند.

با این حال اگر این ورق‌ها در شرایط سخت قرار بگیرند عمر کوتاه‌تری خواهند داشت. شرایط سخت برای ورق گالوانیزه چیست؟

محیط‌های شور مانند صنایع دریایی امکان خوردگی ورق‌های گالوانیزه بیشتر است. زیرا آب دریا هدایت الکتریکی زیادی دارد و سرعت خوردگی را بیشتر می‌کند.

در ابتدا پوشش فلز روی، در ترکیب با نمک به روی کلرید تبدیل شده و به‌سرعت شسته می‌شود. در ادامه فولاد بدون محافظ خیلی زود خورده شده و زنگ می‌زند. حتی در اتومبیل‌هایی که در مناطق سرد کار می‌کنند، نمک جاده باعث خوردگی سریع‌تر بدنه آنها می‌شود.

انواع ورق گالوانیزه

می‌توانیم ورق‌های گالوانیزه را به شیوه‌های مختلفی دسته‌بندی کنیم. گاهی آنها را بر اساس الگوی موجود بر روی ورق‌ها به گل درشت، گل ریز و بدون گل تقسیم می‌کنند. گاهی اوقات هم ورق‌ها را بر اساس روش تولید به گالوانیزه گرم یا گالوانیزه سرد تقسیم‌بندی می‌کنند.

اما بسیاری از اوقات ورق‌ها را بر اساس شیوه فرمینگ آنها دسته‌بندی می‌کنند. اگر نمی‌دانید فرمینگ در ورق گالوانیزه چیست، باید بگوییم فرمینگ یا فرم‌دهی عملیات ثانویه‌ای است که بر روی ورق‌ها انجام شده و آنها را به شکل‌های مختلف در می‌آورد. ورق شیروانی، ورق شدولاین (ذوزنقه‌ای)، ورق کرکره‌ای، ورق عرشه فولادی، کانال‌های پیش‌ساخته و ورق‌های رنگی از انواع ورق گالوانیزه هستند که با ضخامت‌های خاصی تولید شده و به شکل‌های خاصی فرم‌دهی می‌شوند تا در صنایع و ساخت‌وساز به کار گرفته شوند.

نحوه خرید ورق‌های گالوانیزه

برای خرید ورق گالوانیزه ابتدا باید در نظر داشته باشید که این ورق‌ها به طور کل در ابعاد و با ضخامت‌های گوناگون تولید می‌شوند. ورق‌های ایرانی معمولاً بین ۰٫۳ تا ۶ میلی‌متر ضخامت دارند و برای ضخامت‌های دیگر باید به سراغ ورق‌های خارجی بروید. شما باید با توجه به کاربردی که از ورق گالوانیزه انتظار دارید، ابعاد و ضخامت مناسب خود را در نظر بگیرید.

در خرید ورق گالوانیزه به ابعاد، ضخامت، کوتینگ و میزان خلوص پوشش روی ورق توجه ویژه ای داشته باشید. اگر نمی‌دانید که برای محاسبه وزن ورق گالوانیزه از چه روشی استفاده کنید. آنرا در مقاله جداگانه نوشته‌ایم.

نکته مهم دیگر موقع خرید ورق گالوانیزه، توجه به کوتینگ آن است. همان‌طور که گفتیم کوتینگ بر حسب گرم بر متر مربع بیان می‌شود. ممکن است در برندهای خارجی ورقی با کوتینگ ۱۷۰ هم ببینید. اما در برندهای ایرانی ورق گالوانیزه کاشان با کوتینگ ۱۲۰ گرم بر متر مربع بیشترین پوشش را دارد.

همچنین اگر در کار مورد نظر شما میزان خلوص پوشش روی مهم است، باید به گل‌های روی ورق هم توجه کنید. در میان برندهای ایرانی ورق گالوانیزه کاشان و هفت الماس گل درشت هستند و ورق‌های تاراز و ورق خودرو از نوع بدون گل هستند.

شرکت ابنیه فولاد آریو با سال‌ها سابقه فروش و شرکت در پروژه‌های مختلف، جایی امن و راحت برای خرید باکیفیت‌ترین ورق‌های گالوانیزه است. شما می‌توانید به‌راحتی قیمت ورق گالوانیزه برندهای مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید و از مشاوران حرفه‌ای برای انتخاب بهتر کمک بگیرید.

همچنین این امکان برای شما وجود دارد که سفارش خود را از شرکت تحویل بگیرید یا به کارشناسان شرکت اعلام کنید تا سفارش شما به محل مورد نظرتان ارسال شود.