تمیز کردن ورق گالوانیزه، کار تخصصی و مهمی است. زیرا ورقهای گالوانیزه کالاهای ارزشمندی هستند. این ورقها از جنس فولاد ساخته شده و با یک لایه از روی پوشانده میشوند تا در برابر زنگزدگی و خوردگی محافظت شوند. به همین دلیل، هم کیفیت و مقاومت ورقهای فولادی را دارند و هم با روشی ارزان و مؤثر ضدزنگ شدهاند. با اینکه ورقهای گالوانیزه به لطف لایه روی بهراحتی زنگ نمیزنند اما ممکن است دچار شورهزدگی بشوند. در این مقاله شما را با روش های تمیز کردن ورق گالوانیزه آشنا میکنیم.
همچنین درباره شورههای سفید، راههای پیشگیری و برطرف کردن آنها و از بین بردن زنگزدگی ورق گالوانیزه توضیح خواهیم داد.
چگونه ورق گالوانیزه را تمیز کنیم؟
در حال حاضر ما فرض میکنیم که شما یک ورق گالوانیزه سالم دارید که دچار شوره یا زنگ نشده ولی کثیف شده و میخواهید آن را تمیز کنید. تمیز کردن بهموقع و استفاده از روش مناسب تمیزکاری ورق گالوانیزه، هم طول عمر آن را افزایش میدهد و هم باعث میشود زیبایی ظاهری آن در طول زمان حفظ شود.
اولین روش برای تمیز کردن ورق گالوانیزه که برای سطوح بزرگ مانند سقف و دیوارها کاربرد دارد، استفاده از شیلنگ آب با فشار کم است. میتوانید کمی از شویندههایی که در کارواش استفاده میشود را هم به آب اضافه کنید و سپس سطح را بار دیگر با آب شیرین تمیز کنید. این کار با سرعت زیادی گردوغبار و آلودگی را از روی سطوح پاک میکند.
البته همانطور که میدانید بر روی سطح ورقهای گالوانیزه یک لایه پوشش روی وجود دارد. فشار آب نباید آنقدر زیاد باشد که به پوشش روی آسیب برساند. در سطوح کوچکتر میتوانید از یک پارچه مرطوب برای تمیزکاری استفاده کنید.
اما شاید لکههای سرسختی بر روی سطوح باشند که به این راحتیها خیال پاک شدن نداشته باشند. در این صورت وقت آن رسیده که به سراغ شوینده و فرچه بروید. اول از همه به یاد داشته باشید pH شوینده مصرفی شما از 12 بالاتر نباشد. همچنین میتوانید از امولسیفایرهای پایه آب یا حلالهای آلی برای تمیز کردن سطح گالوانیزه استفاده کنید.
در سادهترین حالت یک قاشق غذاخوری مایع لباسشویی یا ظرفشویی در یک سطل آب مناسب خواهد بود. حتماً بعد از آن، سطح را با آب شیرین بشورید.
سعی کنید، فرچۀ مورده استفادۀ شما پلاستیکی باشد. فرچههای سخت به ورق گالوانیزه آسیب میرسانند. یک نکته مهم درباره تمیز کردن ورق گالوانیزه این است که نباید محصول گالوانیزۀ خود را دائماً تمیز کنید و بهتر است از سابیدن سطح گالوانیزه خودداری کنید. به این ترتیب کیفیت پوشش روی حفظ شده و طول عمر محصول افزایش پیدا میکند.
اگر در تشخیص ورق گالوانیزه خوب نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، حتماً مقالات دسته بندی فروش ورق گالوانیزه را بخوانید
پاک کردن لکههای خاص از ورق گالوانیزه
گاهی اوقات تمیز کردن ورق گالوانیزه از لکههای خاص چالشبرانگیز خواهد بود.
اگر در حین ساختوساز یا بازسازی، سیمان و ملات بر روی فولاد گالوانیزه ریخت و سفت شد، میتوانید از اسید اگزالیک کمک بگیرید. ابتدا قسمتهای بزرگ رسوب را تا حد امکان نزدیک به سطح جدا کنید، سپس میتوان از اسید اگزالیک برای جدا کردن بقایای باقیمانده از فولاد گالوانیزه و سپس شستشوی کامل استفاده کنید.
اسیدهای دیگر روی ملات یا سیمان مؤثرتر هستند، اما این اسیدها میتوانند روی فلز روی بسیار تهاجمی باشند؛ پس استفاده از آنها توصیه نمیشود.
رنگهایی مانند گرافیتی را هم میتوانید با استفاده از تینر پاک کنید.
اگر رنگها به تراشیدن نیاز دارند، از وسیلههای پلاستیکی یا چوبی استفاده کنید و به سراغ وسایل فلزی نروید.
اگر رنگ مرطوب یا تازه باشد، میتوان از تینرهای معمولی استفاده کرد. پس از سفت شدن رنگ، میتوانید از یک رقیقکننده غیرقلیایی استفاده کنید.
باز هم مهم است که بعد از تمیزکاری سطح ورق گالوانیزه را با آب بشورید.
مراحل تمیز کردن ورق گالوانیزه قبل از رنگ چیست؟
یکی از مهمترین مراحل رنگ کردن ورق های گالوانیزه آمادهسازی ورقها برای رنگ کردن است. بخش بزرگی از زمان و انرژی برای آمادهسازی ورقها، صرف تمیز کردن آنها میشود. زیرا اگر روی سطح ورقها آلودگی، غبار یا شوره وجود داشته باشد رنگ بهخوبی بر روی آنها نمینشیند و نتیجه آن یک رنگ بیکیفیت خواهد بود.
در نتیجه برای رنگ کردن، قبل از هر چیز ورقها را میشویند. برای این کار ممکن است از مواد شوینده مانند وایتکس استفاده کنند. شاید ندانید اما سرکه سفید به دلیل خاصیت اسیدی ضعیفی که دارد یک پاککننده ایمن، دوستدار محیطزیست و غیرسمی است که برای تمیز کردن ورقهای گالوانیزه کارایی بسیاری دارد.
اگر روی ورقهای گالوانیزه شوره وجود داشته باشد باید قبل از رنگ کردن شورهها را از بین ببرید. در صورت جزئی بودن شوره، سمبادهکاری مناسب خواهد بود.
شورههای سفید از کجا میآیند؟
درست است که ورق گالوانیزه در برابر خوردگی و زنگزدگی مقاوم است اما اگر بهدرستی نگهداری نشود آسیب خواهد دید و طول عمر کوتاهتری خواهد داشت. رایجترین مشکلی که ورقهای گالوانیزه را تهدید میکند، شوره زدن است. شوره معمولاً به صورت یک لایۀ سفید، ترد و متخلخل دیده میشود که لایۀ زیری آن خاکستری تیره است.
وقتی فلز روی (زینک) در معرض اکسیژن یا هیدروژن قرار بگیرد، روی سطح آن هیدروکسید روی تشکیل میشود. هیدروکسید روی همان شورههای سفید، روی سطح ورقهای گالوانیزه است. وجود کلرید و سولفات نیز سرعت شوره زدن را بیشتر میکند.
اگر هیدروکسید روی خیلی زود از سطح ورق پاک نشود علاوه بر ظاهر زشتی که پیدا میکند، باعث میشود پوشش فلز روی از بین برود و ورق در معرض خوردگی و زنگزدگی قرار بگیرد. زیرا هیدروکسید روی بهراحتی بر روی ورق گالوانیزه قرار نمیگیرد و از سطح آن جدا میشود. به این ترتیب پوشش ضدزنگ ورق از بین میرود. بهعلاوه شوره سفید باعث میشود رطوبت روی سطح ورقها دیرتر خشک شود و خوردگی سریعتر اتفاق بیفتد.
چطور شوره ورق گالوانیزه را از بین ببریم؟
هرچند با نگهداری صحیح میتوانید جلوی شورهزدن ورقها را تا حد بسیار زیادی بگیرید، اما باز هم امکان دارد بر روی سطح ورقها شوره ایجاد شود. در قطعات مختلف برای اینکه فرایند آبکاری از کیفیت مناسبی برخوردار باشد، باید قبل از آبکاری هرگونه زنگ و خوردگی از روی محصول پاک شود. زیرا موقع آبکاری جاهایی که خوردگی دارند آبکاری نشده و خالی میمانند.
فرایند از بین بردن شوره باید طوری باشد که کمترین آسیب را به سطح وارد کند.
به طور کل برای تمیز کردن ورق گالوانیزه از شوره دو روش کلی وجود دارد: روش مکانیکی، روش شیمیایی. از روشهای مکانیکی میتوان به ماشینکاری، تراشکاری و صیقلکاری اشاره کرد.
روشهای مکانیکی تمیز کردن سطوح روی میتواند از زیبایی ظاهری آن کم کند. زیرا جاهای تمیز شده احتمالاً با سطوح مجاور تضاد خواهند داشت و ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا در مجاورت هوا به رنگ یکنواخت برسند. برای اطمینان، میتوانید ابتدا یک منطقه که در دیدرس نیست را به صورت آزمایشی تمیز کنید.
در روشهای شیمیایی قطعات یا ورقهای گالوانیزه را در محلولهای زنگبر غوطهور میکنند. در جدول زیر میتوانید انواع روشهای از بین بردن شوره و زنگ را ببینید. انتخاب روش، غلظت مواد شیمیایی و دمای آن به میزان آسیبدیدگی ورقهای گالوانیزه بستگی دارد.
انواع روشهای از بین بردن شوره و زنگ
نام فلز | روش | کاربرد |
آهن | اسید رقیق | از بین بردن زنگ سبک |
آلیاژ فولاد |
اسید رقیق | از بین بردن زنگ سبک |
غوطهوری در اسید | از بین بردن زنگ | |
زنگبر الکترولیتی | مخصوصاً قبل از آبکاری در اسید | |
وان نمک مذاب | از بین بردن اکسیدهای سنگین | |
چدن |
غوطهوری در اسید | از بین بردن زنگ |
زنگبر الکترولیتی (فرایند قلیایی) | از بین بردن زنگ و رسوبات | |
وان نمک مذاب | از بین بردن رسوبات سیلیسی |
چطور از شوره سفید پیشگیری کنیم؟
اگر به ورقهایی که تازه گالوانیزه شدهاند فرصت کافی داده شود، بر روی آنها یک لایه پایدار اکسید تشکیل میشود. این لایه اکسید میتواند تا حد خوبی از شوره زدن پیشگیری کند. اگر در محیط ورقهایی که تازه گالوانیزه شدهاند دیاکسید کربن بیشتری وجود داشته باشد، اکسید پایدار روی آنها سریعتر شکل میگیرد.
برای اینکه از دردسرهای تمیز کردن ورق گالوانیزه دور باشید، باید ورقها را از رطوبت و آب دور نگه دارید. همچنین باید ورقها را طوری نگهداری کنید که تعریق نکنند. به همین دلیل باید رطوبت، دما و جریان هوای انبارهای نگهداری ورقهای گالوانیزه را بهدقت کنترل کرد.
وجود تهویه مناسب هم کمک میکند تا ورقهای گالوانیزه سالمتر باقی بمانند. علاوه بر همه این موارد، میتوان بر روی سطح ورقها از روغنهایی استفاده کرد که از شورهزدن آنها جلوگیری میکنند. البته این روغنها بعد از مدتی تبخیر میشوند و تأثیر طولانی مدت نخواهند داشت.
آیا ورق گالوانیزه زنگ میزند؟
اگر عملیات رویاندود کردن در ورقهای گالوانیزه بهدرستی و با کیفیت مطلوب انجام شده باشد، احتمال زنگزدگی ورقهای گالوانیزه قبل از آنکه طول عمر طبیعی چند دهساله خود را طی کنند، کم است. با این حال در صورتی که گالوانیزاسیون بهخوبی انجام نگرفته باشد یا بعد از گالوانیزه شدن ورقها شوره زده باشند و پوشش زینک آنها آسیب جدی دیده باشد، ممکن است زنگ بزنند.
در این صورت باید برای از بین بردن زنگزدگی ورق گالوانیزه از روشهایی مانند سوهانکاری، سابپاشی یا لیزر اقدام کنید. حتی در برخی مواقع استفاده از جوش شیرین یا ترکیب نمک، آبلیمو و سرکه هم مؤثر خواهد بود.
مهمترین نکات برای نگهداری فولاد گالوانیزه
• در ابتدا از محافظهکارانهترین روشها برای تمیز کردن ورق گالوانیزه استفاده کنید و اگر موفق نشدید به تدریج روشهای تهاجمیتر را به کار بگیرید.
• در جاهایی که ضروری است از فرچههای پلاستیکی نرم برای سابیدن سطح استفاده کرده و به صورت دایرهای این کار را انجام دهید.
• ورقهای گالوانیزه باید قبل از انباشته و بستهبندی شدن بهخوبی خشک شوند. زیرا اگر خشک شدن ناقص انجام شود، رطوبت در شکاف بین ورقها باقی مانده و باعث خوردگی آنها میشود.
• موقع انبارداری ورقهای فولادی را در جایی خشک و با تهویه مناسب نگهداری کنید.
• ورقهایی که تازه گالوانیزه شدهاند بیشتر در معرض شورهزدن قرار میگیرند. زیرا هنوز یک لایه اکسید پایدار بر روی آنها تشکیل نشده است.
• امکان تشکیل شوره در شکافها ترکها و جاهایی که رطوبت و آب جمع میشود بیشتر است.
• ورقهای گالوانیزه را در مکانهایی با pH بین 6 تا 12 نگهداری کنید.
• ورقهای گالوانیزه باید به صورت دورهای بررسی شوند و اگر آسیبدیدگی یا شوره بر روی آنها وجود دارد، با روش مناسب برطرف شود.
• از تماس مستقیم محصول فولادی گالوانیزه خود با فلزات غیرمشابه مانند برنج و مس بهخصوص در محیطهایی که احتمال خوردگی زیاد است، خودداری کنید. در جاهایی که قرار است از فلزات غیرمشابه با هم استفاده کنید، وطوئن شوید که یک عایق بین فلز غیرمشابه و محصول گالوانیزه وجود دارد.
حالا که میدانیم چگونه ورق گالوانیزه را تمیز کنیم، بهتر است از ابتدا سعی کنیم شرایطی را برای ورقها ایجاد کنیم که کمتر به مشکلاتی مانند شورهزدگی دچار شوند. رعایت تمام این نکات در تمیز کردن ورق گالوانیزه، بسیار مهم است. زیرا کیفیت و طول عمر محصول شما را تعیین میکند.
سؤالات متداول دربارۀ تمیز کردن ورق گالوانیزه
۱. چطور ورق گالوانیزه را تمیز کنیم؟
برای تمیز کردن ورق گالوانیزه میتوانید از آب با فشار کم و کمی شوینده قلیایی با pH کمتر از 12 استفاده کنید. بعد از شستشو، بار دیگر ورقها را با آب شیرین آبکشی کنید.
۲. چطور شوره سفید روی ورق گالوانیزه را از بین ببریم؟
برای از بین بردن شورۀ روی ورق گالوانیزه، با توجه به میزان شوره، میتوانید از روشهای مکانیکی مانند ماشینکاری و صیقلکاری یا روشهای شیمیایی مانند شستشو با اسید رقیق یا غوطهوری در اسید استفاده کنید.
۳. مهمترین نکات در پاک کردن ورق گالوانیزه چیست؟
ورقهای گالوانیزه را دائماً پاک نکنید و در صورت نیاز از فرچههای خیلی زبر و یا شویندههایی با pH بالاتر از 12 استفاده نکنید. اگر نیاز به سابیدن سطح بود، این کار را با احتیاط و کمترین آسیب به سطح انجام دهید.