انواع ورق گالوانیزه کدام‌اند و چه تفاوتی با هم دارند؟

ورق‌های گالوانیزه از پرکاربردترین انواع ورق در صنایع مختلف هستند. از صنعت خودروسازی گرفته تا ساختمان‌سازی، ساخت لوازم الکترونیکی و ساخت لوازم منزل از این ورق‌ها استفاده می‌کنند. انواع ورق گالوانیزه، ویژگی‌های متفاوتی دارند. به همین دلیل در هر صنعت و برای هر کاربرد از ورق‌های گالوانیزه با ویژگی‌های خاص استفاده می‌شود. در این مقاله از ابنیه فولاد آریو قصد داریم تا شما را با انواع ورق گالوانیزه و کاربرد آنها آشنا کنیم.

انواع ورق گالوانیزه از نظر جنس

قبلاً در مقالۀ ورق گالوانیزه چیست؟ به طور کامل درباره ورق‌های گالوانیزه صحبت کرده‌ایم. ورق‌های گالوانیزه ورق‌هایی از جنس آهن یا فولاد هستند که با روش‌های مختلف با یک لایه فلز روی پوشانده می‌شوند. فلز روی باعث می‌شود از ورق مادر در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت شده و مقاومت آن افزایش پیدا کند. در نتیجه ورق‌های گالوانیزه در شرایط آب‌وهوایی مختلف و در مقابل رطوبت تا سال‌ها سالم باقی می‌مانند.

اغلب ورق‌های گالوانیزه از جنس فولاد هستند. فولاد آلیاژی است که از ترکیب آهن و کربن به دست می‌آید. مقدار کربن موجود در ورق‌های فولادی می‌تواند تا دو درصد از وزن آنها را تشکیل دهد. از آنجایی که فولاد خاصیت برشکاری، جوشکاری و انعطاف‌پذیری بیشتری از آهن دارد، در صنایع مختلف پرکاربردتر است. به همین دلیل برای ساخت ورق‌های گالوانیزه معمولاً از ورق‌های فولادی استفاده می‌کنند.

انواع ورق گالوانیزه از نظر ابعاد و ضخامت

شرکت‌ها و کارخانه‌های مختلف انواع ورق گالوانیزه را در ابعاد و با ضخامت‌های مختلف تولید می‌کنند. این ورق‌ها ممکن است به صورت رول یا برش خورده وارد بازار شوند. ضخامت ورق‌های گالوانیزه از ۰٫۲۵ تا ۲٫۵ میلی‌متر متغیر است. طبیعی است که وزن ورق گالوانیزه با توجه به ضخامت و ابعاد آن متفاوت خواهد بود. شما می‌توانید با توجه به نیاز خود و کاربردی که از ورق‌ها انتظار دارید، ضخامت، ابعاد و نوع فرمینگ ورق خود را انتخاب کنید.

به جز ضخامت کل ورق، ویژگی دیگری که در ورق‌های گالوانیزه اهمیت دارد، کوتینگ آنها است. کوتینگ درواقع به قطر لایه فلز روی که سطح ورق را پوشانده اشاره می‌کند. کوتینگ بر حسب گرم بر متر مربع بیان می‌شود. یعنی مقدار کوتینگ نشان می‌دهد در هر متر مربع از سطح ورق چند گرم روی به کار رفته است.

مقدار کوتینگ به عواملی مانند ضخامت ورق، کیفیت سطح ورق و نوع گالوانیزه کردن بستگی دارد. طبیعی است که هرچه کوتینگ بیشتر باشد کیفیت گالوانیزاسیون بالاتر است. کوتینگ ورق‌های گالوانیزۀ تولید ایران، معمولاً بین ۸۰ تا ۱۵۰ گرم بر مترمربع است؛ اما برای محصولات وارداتی این عدد می‌تواند تا بیش از ۲۰۰ گرم بر مترمربع هم برسد. در جدول زیر عمر حدودی ورق‌های گالوانیزه با کوتینگ‌های مختلف و در شرایط مختلف ذکر شده است:

عرض ورق‌های گالوانیزه معمولاً ۱۰۰ یا ۱۲۵ سانتی‌متر است. از طرف دیگر طول ورق‌های گالوانیزه بسیار متنوع است. برای اینکه طول یک رول ورق را محاسبه کنید می‌توانید از فرمول زیر کمک بگیرید:

شیوه‌های مختلف برای گالوانیزاسیون

همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم روش‌های مختلفی برای گالوانیزاسیون یا روی‌اندود کردن ورق‌ها وجود دارد. نتیجه نهایی این روش‌ها از نظر زیبایی ظاهر، کوتینگ، کیفیت و رنگ‌پذیری متفاوت خواهد بود. به همین دلیل ممکن است موقع خرید ورق گالوانیزه، شیوۀ گالوانیزاسیون هم برای شما اهمیت داشته باشد.

گالوانیزاسیون گرم

رایج‌ترین روش برای گالوانیزه کردن ورق‌ها گالوانیزاسیون گرم است که در آن ورق‌های فولادی در وانی از روی مذاب غوطه‌ور می‌شوند. از مزایای این روش می‌توان به اقتصادی بودن، ایجاد پوششی بادوام و امکان استفاده از آن برای قطعات با اشکال هندسی گوناگون اشاره کرد. اما در این روش آماده‌سازی اولیۀ ورق‌ها که شامل تمیز کردن، اسیدشویی و چربی‌زدایی می‌شود اهمیت بسیاری دارد و خالص بودن حمام روی در نتیجه بسیار تأثیرگذار است.

گالوانیزاسیون سرد

یکی دیگر از روش‌های گالوانیزاسیون، گالوانیزه سرد یا آبکاری نام دارد که در دمای پایین‌تر و توسط یک محلول الکترولیتی صورت می‌گیرد. در این روش، پوشش به دست آمده یکنواخت‌تر و همگن‌تر خواهد بود و ضخامت پوشش قابل کنترل است. اشکال این روش این است که امکان ایجاد پوشش روی خیلی ضخیم به این صورت وجود ندارد. در نتیجه اغلب پوشش‌های به دست آمده با آبکاری نازک هستند.

انواع ورق گالوانیزه از نظر ظاهر

انواع ورق گالوانیزه، از نظر ظاهری هم با یکدیگر تفاوت دارند. بسیاری از اوقات در حوضچه‌های روی مذاب ناخالصی‌هایی مانند سرب وجود دارد. وجود سرب در وان روی مذاب باعث می‌شود بر روی سطح ورق، اشکال نامنظمی ظاهر شود که با نام گل (Spangle) شناخته می‌شوند. هرچه ناخالصی وان روی بیشتر باشد، اندازه گل‌ها درشت می‌شود. در نتیجه ورق‌های گالوانیزه از نظر ظاهری به سه دسته تقسیم می‌شوند:

۱. گالوانیزه گل‌دار معمولی یا گل درشت (Regular Spangle)

۲. گالوانیزه گل ریز (Minimum Spangle)

۳. گالوانیزه بدون گل (Zero Spangle)

از آنجایی که فلز سرب برای محیط زیست مخرب است، امروزه تلاش می‌شود تا ناخالصی‌های سرب از وان روی حذف شود. به همین دلیل به نظر می‌رسد در آینده تمام ورق‌های گالوانیزه بدون گل خواهند بود. اما فعلاً میزان گل‌های موجود بر روی ورق‌ها می‌توانند نشانی از خالص بودن فلز روی باشند. در مقالۀ نحوه تشخیص ورق گالوانیزه خوب به تأثیر این گل‌ها در تشخیص کیفیت ورق‌ها و راه‌های دیگر برای شناخت ورق باکیفیت اشاره کرده‌ایم.

فرمینگ‌های مختلف در ورق گالوانیزه

یکی دیگر از مواردی که انواع ورق گالوانیزه را از یکدیگر متمایز می‌کند فرمینگ یا شکل‌دهی آنها است. در بسیاری از اوقات ورق‌های گالوانیزه بعد از تولید به شکل‌های مختلفی فرم داده می‌شوند تا برای کاربردهای مختلف مناسب باشند. فرمینگ ورق‌ها توسط دستگاه‌های رول فرمینگ انجام می‌شود. امروزه شکل‌های بسیار متنوعی برای فرم‌دهی به ورق‌ها وجود دارد؛ بنابراین انتخاب‌های بسیار متنوعی پیش‌روی شما وجود دارد.

ورق‌هایی که در سقف‌های شیروانی به کار می‌روند معمولاً با فرم‌های سینوسی یا کرکره‌ای، ذوزنقه‌ای و شدولاین تولید می‌شوند. همچنین برخی فرم‌ها یادآور سفال‌های سنتی هستند و اشکالات سفال‌های سنتی مانند سنگین بودن را هم ندارند. طرح پالرمو و جنوا دو مدل از طرح‌های سفال محبوب و مشهور هستند.

ورق گالوانیزه رنگی

برخی انواع ورق گالوانیزه قبل از فرم‌دهی رنگ می‌شوند و با نام ورق گالوانیزه رنگی در بازار شناخته می‌شوند. ورق‌های گالوانیزه رنگی به واسطه یک لایه رنگ الکترواستاتیک، هم مقاومت بیشتری پیدا می‌کنند و هم زیبایی ظاهری بیشتری دارند. به همین دلیل در ساخت وسایل مختلف و سقف خانه‌ها کاربرد دارند. جالب است بدانید ورق‌های گالوانیزه با رنگ‌های مختلف قیمت‌های متفاوتی دارند.

کارخانه‌های تولیدکننده ورق گالوانیزه

در سال‌های اخیر و با بیشتر شدن کاربرد ورق‌های گالوانیزه، تعداد قابل توجهی از کارخانه‌های داخلی به تولید این ورق‌ها می‌پردازند. شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت فولاد امیرکبیر کاشان، شرکت صنایع هفت الماس، شرکت ورق خودرو چهارمحال بختیاری (شهرکرد) و شرکت ورق‌های پوشش‌دار تاراز چهارمحال (شهرکرد) از کارخانه‌های معتبر تولید ورق گالوانیزه در داخل کشور هستند. البته شما همچنین می‌توانید ورق‌های گالوانیزه وارداتی را بخرید که اغلب در کشورهای چین، امارات، کره جنوبی، ترکیه و هند تولید می‌شوند.

کدام ورق گالوانیزه بهتر است؟

پاسخ به این سؤال چندان ساده نیست. همان‌طور که توضیح دادیم هرکدام از انواع ورق گالوانیزه ویژگی‌های خاص خود را دارند. قیمت ورق گالوانیزه هم با توجه به ویژگی‌های آن متفاوت خواهد بود. بهترین روش برای انتخاب ورق گالوانیزه مناسب این است که به نیاز خود توجه کنید. برای دریافت راهنمایی بیشتر در این زمینه و خرید مناسب‌ترین ورق گالوانیزه می‌توانید با همکاران ما در ابنیه فولاد آریو تماس بگیرید و راهنمایی‌های مربوطه را دریافت کنید.