تاریخچه تولید ورق گالوانیزه،به حدود ۳۰۰ سال پیش برمی‌گردد. پی.جی مالوین شیمی‌دانی بود که اولین بار در سال ۱۷۴۲ در مقاله‌ای به پوشش دادن آهن با یک لایه روی برای محافظت بیشتر اشاره کرد. شاید بتوان گفت رویاندود کردن آهن و فولاد یکی از بهترین ابداعات بشر در چند صد سال گذشته بوده است. زیرا این روش، راهکاری نسبتاً ارزان و ساده برای ضدزنگ کردن آهن و فولاد بود که امروز در صنایع مختلف به کار می‌رود. در حال حاضر چند روش گوناگون برای رویاندود کردن یا گالوانیزاسیون ورقهای فولادی به کار می‌رود. هرکدام از این روش‌ها مزایا و معایبی دارد. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا درباره نحوه تولید ورق گالوانیزه بیشتر بدانید.
فرایند گالوانیزه کردن چیست؟
قبل از آنکه بخواهیم بدانیم روشهای تولید ورق گالوانیزه کدام‌اند، بهتر است بدانیم اساساً ورق گالوانیزه چه نوع ورقی است؟ ما قبلاً در مقالۀ ورق گالوانیزه چیست به طور کامل درباره ورقهای گالوانیزه و کاربردهایی که دارند توضیح داده‌ایم. اما به طور خلاصه ورقهای گالوانیزه، ورقهای فولادی هستند که به یک لایه از فلز روی پوشانده می‌شوند. فلز روی باعث می‌شود، ورقهای فولادی از زنگ‌زدگی محافظت شوند. به این ترتیب عمر ورقهای فولادی از طریق گالوانیزه شدن بسیار طولانی‌تر می‌شود. در ادامه توضیح خواهیم داد که ورق گالوانیزه چگونه ساخته می شود.
ورق پایه برای تولید ورق گالوانیزه
ورقی که به‌عنوان ورق پایه برای تولید ورقهای گالوانیزه به کار می‌رود، ورق روغنی است. نام روغنی به دلیل ظاهر براق این ورق‌ها به آنها اطلاق شده است. ممکن است ورقهای روغنی را در بازار با نام ورق سرد هم بشناسید. زیرا این ورق‌ها به روش نورد سرد تولید می‌شوند.
برای تولید ورقهای سرد از ورقهای سیاه استفاده می‌شود. این ورق‌ها از لای غلتک‌هایی عبور می‌کنند تا سطحی صاف و صیقلی پیدا کرده و به ضخامت مورد نظر برسند. از ورقهای سرد یا روغنی به دست آمده هم به صورت مستقیم در صنایع مختلف استفاده می‌شود و هم به‌عنوان پایه برای تولید ورقهای گالوانیزه استفاده می‌شوند.
مراحل تولید ورق گالوانیزه
به طور کل می‌توان گفت فرایند تولید ورق گالوانیزه با هر روشی که انجام شود، سه مرحلۀ کلی دارد.
در مرحله اول که آماده‌سازی نام دارد سطح ورق‌ها را برای رویاندود شدن آماده می‌کنند. برای این کار سطح ورق‌ها باید کاملاً تمیز شود. برای تمیز کردن ورق‌ها از شست‌وشو، چربی‌زدایی و اسیدشویی استفاده می‌شود. سپس برای اینکه فلز روی بهتر بر سطح ورق بنشیند، ورق‌ها را به مواد شیمیایی خاص آغشته می‌کنند و فرایند پیش گرم کردن را بر روی آنها انجام می‌دهند.
مرحله دوم رویاندود کردن است که به روشهای مختلفی انجام می‌گیرد. یکی از رایجترین روش‌ها فرو بردن ورق در وان روی با دمای خاص و کنترل‌شده است.
در مرحله آخر عملیات تکمیلی بر روی ورق‌ها انجام می‌شود. در این عملیات ورق‌ها برای کشف هرگونه عیب بررسی می‌شوند؛ اسید‌های باقی‌مانده خنثی می‌شوند و روی و اسید مصرف شده بازیابی می‌شوند.
رویاندود کردن به روش گالوانیزهسازی گرم
گالوانیزاسیون گرم رایجترین شیوه برای گالوانیزه کردن ورقهای فولادی است. این روش سرعت نسبتاً بالایی دارد و علاوه بر ورق میتواند برای قطعات فولادی با اشکال مختلف اجرا شود. این روش از نظر هزینه مقرونبهصرفه است؛ اما نتیجه نهایی آن نسبت به روشهای دیگر ناهمگنتر است.
برای تولید ورق گالوانیزه به روش گالوانیزاسیون گرم ابتدا باید سطح ورق از هرگونه آلودگی احتمالی پاک شود. پاک کردن سطح ورق ممکن است به صورت شیمیایی، مکانیکی یا ترکیبی از هر دو انجام شود.
معمولاً بعد از چربی‌گیری اسیدشویی و شست‌وشو، یک لایه محلول روی آمونیوم کلرید روی سطح ورق‌ها اعمال می‌کنند که فلاکس نام دارد. این لایه اکسیدهای اضافه را پاک کرده و از ایجاد اکسید مجدد جلوگیری می‌کند.
در آخرین مرحله از تمیزکاری، سطح ورق‌ها را حرارت می‌دهند تا اگر مقداری اکسید بر روی آن باقی مانده پاک شده و عملیات بازپخت به‌درستی انجام شود. این مرحله آنیلینگ نام دارد.
سپس ورق‌ها در یک وان از روی مذاب با دمای ۴۵۰ درجه سانتی‌گراد غوطه‌ور می‌شوند. مولکول‌های فلز روی با سطح فولاد پیوند متالوژیکی برقرار کرده و به سطح آن می‌چسبند. نکته مثبت درباره این روش این است که با غوطه‌ور شدن قطعات در وان تمام سطح آنها رویاندود می‌شود و جایی از آنها بدون پوشش باقی نمی‌ماند.
بعد از آنکه ورق‌ها از وان روی مذاب خارج شدند، فرایند خنک‌کاری بر روی آنها انجام می‌شود تا دمای آنها پایین بیاید و تغییر شیمیایی دیگری بر روی آنها صورت نگیرد. در نهایت ورق‌ها را با یک لایه پوشش کروماته می‌پوشانند تا از شوره زدن جلوگیری کند.
رویاندود کردن به روش الکتروگالوانیزاسیون
در روش الکتروگالوانیزاسیون که آبکاری یا گالوانیزه سرد هم نامیده می‌شود، ورق‌ها در یک محلول الکترولیتی حاوی یون‌های فلز روی قرار می‌گیرند. برای ایجاد سطحی صاف‌تر می‌توان از پالاینده‌های دانه‌ای در محلول استفاده کرد. با عبور جریان الکتریکی از داخل محلول یون‌های روی به سطح فلز می‌چسبند. تمیزکاری قبل از عملیات در این روش بسیار کمتر انجام می‌شود و ورق‌هایی که با این روش تولید می‌شوند به ورق گالوانیزه سرد مشهور هستند.
نتیجه نهایی گالوانیزه کردن با این روش، ظاهری براق و زیبا دارد؛ اما پوشش روی به دست آمده بسیار نازک و ناهموار خواهد بود. از این روش بیشتر برای گالوانیزه کردن قطعات کوچک و ظریفی استفاده می‌کنند که روزنه‌های بسیار کوچکی دارند.
رویاندود کردن به روش پیش‌گالوانیزه
روش پیش‌گالوانیزه‌سازی یا گالوانیزهسازی فابریک بیشتر در کارخانه‌های تولید ورق فولادی استفاده می‌شود. به این ترتیب ورق‌ها بلافاصله پس از فرایند نورد، تمیزکاری شده و از حوضچه‌های روی مذاب عبور می‌کنند. این روش بسیار شبیه به گالوانیزهسازی گرم است اما در ابعاد بزرگ‌تری انجام می‌شود. پوشش روی در این روش نسبت به گالوانیزه گرم یکنواخت‌تر است اما زمانی که کلاف‌های بلند را به اندازه‌های کوچک‌تر برش می‌زنند، نقاطی که فلز از آنجا برش خورده بدون پوشش باقی می‌ماند.
رویاندود کردن به روش گالوانیلینگ
رویاندود کردن ورق‌ها به روش گالوانیلینگ، با ترکیب دو روش گالوانیزه گرم و گداختگی انجام می‌شود. در این روش ابتدا فولاد با روش گالوانیزه گرم با یک لایه فلز روی پوشش داده می‌شود. سپس محصول به دست آمده را در کوره گداخت می‌کنند. در اثر حرارت آلیاژی بین روی مذاب و آهن ایجاد می‌شود که به رنگ خاکستری مات است. ورق‌هایی که با این روش تولید می‌شوند برای جوشکاری مناسب هستند و چسبندگی بسیار خوبی برای رنگ دارند.
بهترین روش برای تولید ورق گالوانیزه
هرکدام از روش‌هایی که در بالا برای گالوانیزه کردن ورقهای فولادی توضیح داده شد، ویژگی‌ها، ضخامت، کارایی و ظاهر خاص خود را دارد. افراد در صنایع مختلف و با توجه به نیاز خود روش گالوانیزاسیون ورق‌ها را انتخاب می‌کنند. اما به طور کل در بیشتر صنایع گالوانیزاسیون به روش گرم کاربرد بسیاری دارد. این روش هم هزینه نسبتاً کمی دارد و هم سرعت بسیار بالایی دارد، در نتیجه پرکاربرد است.
خرید ورق گالوانیزه
از آنجایی که ورقهای گالوانیزه کاربردهای بسیار متنوعی در صنایع مختلف دارند، سهم بزرگی از تولیدات و فروش ورقهای فولادی را به خود اختصاص داده‌اند. با اینکه راه‌هایی برای تشخیص ورق گالوانیزه خوب وجود دارد، اما شاید شما فرصت نداشته باشید تا تک‌تک ورق‌هایی که می‌خرید، بررسی کرده و یا آزمایش کنید. به همین دلیل خرید ورق گالوانیزه از فروشنده‌های معتبر اهمیت بسیار زیادی دارد.
برترین کارخانه‌های تولید ورق گالوانیزه در ایران
بدون شک کارخانه فولاد مبارکه اصفهان یکی از برترین کارخانه‌های تولید ورق گالوانیزه در ایران است. ورقهای گالوانیزه در این کارخانه با روش غوطه‌وری گرم تولید می‌شوند و از کیفیت سطحی، کیفیت داخلی و استحکام بسیار خوبی برخوردار هستند. کارخانه هفت الماس نیز از کارخانه‌های برتر تولید ورق گالوانیزه در ایران است که حدود ۱۵ درصد از نیاز داخلی را برطرف می‌کند. کارخانه‌های فولاد امیرکبیر کاشان، ورق خودرو شهرکرد و فولاد تاراز نیز از دیگر کارخانه‌های معتبر در دا خل کشور هستند.
برای اینکه بتوانید قیمت ورق گالوانیزه تولید شده در کارخانه مورد نظر خود را پیدا کرده و ورقهای گالوانیزه را با بهترین قیمت دریافت کنید می‌توانید با کارشناسان ما در ابنیه فولاد آریو تماس بگیرید.
